دانش‌بنیان‌ها با برنامه هفتم توسعه به کدام سمت می‌روند؟

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد خبرگزاری علم و فناوری آنا، نگاهی به دستاوردهای برنامهٔ ششم توسعه در حوزهٔ اقتصاد نشان می‌دهد که این برنامه نتوانسته همهٔ اهداف این برنامه را محقق کند و ضروری است که از اشتباهات گذشته برای رسیدن به موفقیت در برنامۀ آینده درس گرفت.

اهمیت اقتصاد دانش‌بنیان تا جایی است که دستیابی به این نوع از اقتصاد از ضروریات بسیاری از کشورها محسوب شده و باعث می‌شود مباحثی همچون فرایندهای خلق و ایجاد دانش و نوآوری و توانایی تبدیل آن‌ها به محصولات از طریق سرمایه‌گذاری اولویت سیاست‌گذاری‌های اقتصادی بسیاری از کشورها باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اقتصاد دانش‌بنیان در ایران در سند چشم‌انداز

اقتصاد دانش‌بنیان در ایران در سند چشم‌انداز بیست‌ساله به شکل جدی مطرح و مورد پیگیری قرار گرفت، اما در این مسیر کشور با چالش‌هایی مواجه بود که نشان‌دهنده این موضوع است که ارکان اقتصاد دانش‌بنیان در کشور هنوز فراهم نیست.

سادینا آبایی، نایب‌رئیس کمیسیون احداث، خدمات فنی و مهندسی اتاق ایران در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصاد خبرگزاری علم و فناوری آنا عنوان کرد: برخی مفاهیم و تعاریف اقتصادی کارکردی سیال در اقتصادها دارند و نیاز است تا هنگام ورود آن‌ها به شکل درست و دقیقی تعریف شوند در غیر این صورت بسیاری از بخش‌ها دچار چالش می‌شوند. گاهی تصور می‌شود اگر هر موضوعی را به دانش‌بنیان تفسیر کنیم و به آن ربط دهیم و از امتیازات تولیدات دانش‌بنیانی استفاده کنیم، اقتصاد دانش‌بنیانی نیز شکل گرفته است درصورتی‌که این‌گونه نیست.

اقتصاد دانش‌بنیان فرآیند‌ها را علمی و مطابق با پاسخگویی به نیاز‌ها می‌کند

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران افزود: هر فرآیندی که بر اساس دانش و علم نو قابلیت پاسخگویی به نیازی از جامعه باشد مفهوم دانش‌بنیان خواهد داشت. نیازها به‌طورمعمول بر اساس موضوعات تجاری شکل می‌گیرند یا به تولید انبوه می‌رسند، به این فرآیند اقتصاد دانش‌بنیان گفته می‌شود.

اقتصاد دیجیتال در تمامی بخش‌های اقتصادی قابلیت پیاده‌سازی دارد

آبایی عنوان کرد: مفاهیم دانش‌بنیان و اقتصاد دیجیتال در تمامی بخش‌های اقتصادی قابلیت پیاده‌سازی داشته و محدود به فناوری نیست. گاهی این تصور وجود دارد که الزاماً دانش‌بنیان‌ها تنها محدود و محصور در فناوری اطلاعات و ارتباطات و مبتنی بر آیتی هستند درحالی‌که این‌گونه نیست.

نایب‌رئیس کمیسیون احداث، خدمات فنی و مهندسی اتاق ایران خاطرنشان کرد: هر فعالیتی که بر پایه دانش و مطابق با رویه‌های جدید علمی صورت گرفته باشد و زمینه‌ساز رشد بهره‌وری شود به معنای آن است که آن فعالیت در پلتفرم دانش‌بنیان پیاده‌سازی شده است و می‌توان به آن اقتصاد دانش‌بنیان نیز نام داد.

آبایی تصریح کرد: یکی از مقولات اقتصاد دانش‌بنیان افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه و سرعت‌‍بخشی به پاسخگویی و رفع نیازهای مصرف‌کننده است.

وی با بیان اینکه هر تولیدی نیازمند مصرف‌کننده است، اظهار کرد: در کشور ما سال‌هاست که اقتصاد دانش‌بنیان مطرح شده است، اما تا رسیدن به اقتصادی که بر پایه دانش باشد فاصله بسیاری وجود دارد.

آبایی با بیان اینکه اقتصاد ایران در بسیاری از زمینه‌ها و بخش‌ها به حضور دانش‌بنیان‌ها نیازمند است، تصریح کرد: حتی برخی از حوزه‌ها مانند آب که در ظاهر ارتباط چندانی با دانش‌بنیان ندارد نیز نیازمند دانش و اطلاعات و روش‌های مدیریتی بر اساس علم روز و مطابق با داده‌های اقتصاد دانش‌بنیانی است.

ضرورت استفاده از علم دانش‌بنیان برای تأمین مقوله‌ای مهم مانند آب

وی خاطرنشان کرد: جنگ آیندۀ دنیا بر سر آب خواهد بود و استفاده از دانش و علم دانش‌بنیانی برای تأمین مقوله‌ای مهم مانند آب به معنای آن است که ما توانسته‌ایم تا حدودی اقتصاد دانش‌بنیان را در کشور عملیاتی کنیم.

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران عنوان کرد: اقدامات مناسبی در زمینۀ اقتصاد دانش‌بنیان در کشور ما طی سال‌های گذشته و طی سال‌های برنامه ششم توسعه صورت گرفته، اما به‌صورت جزیره‌ای عمل شده است. بسیاری از ایده‌ها و دانش دانش‌بنیانی تجاری‌سازی نشده و به تولید انبوه نمی‌رسند نمی‌تواند مبنایی برای آمارهای واقعی رشد در حوزه دانش‌بنیانی قرار گیرد.

نایب‌رئیس کمیسیون احداث، خدمات فنی و مهندسی اتاق ایران تصریح کرد: گاهی حتی تولید یک کارخانه که بر اساس یک فرآیند انجام می‌شود دانش‌بنیان محسوب می‌شود و اقتصاد دانش‌بنیان در کشور ما توانسته در برخی از زمینه‌های اقتصادی یا تولیدات جنبه عملیاتی پیدا کند.

از شعارزدگی در اقتصاد دانش‌بنیان فاصله بگیریم

آبایی در پاسخ به این پرسش که با بسترسازی می‌توان اقتصاد دانش‌بنیان را در اقتصاد عملیاتی کرد، تصریح کرد: ابتدا باید تعریف درست و دقیقی از دانش‌بنیان تعریف شده و در همان بستر حرکت کرد. باید از شعارزدگی فاصله گرفت و اقتصاد کشور نیاز به فرایندهای خروجی محور دارد و باید این فاصله‌ها را برطرف کرد. در برنامه ششم توسعه فرآیندها چندان خروجی‌‍محور نبوده‌اند و نتوانسته‌اند مؤثر عمل کنند.

وی افزود: این امیدواری وجود دارد که در برنامۀ هفتم توسعه یا در سایر برنامه‌ریزی‌های خارج از برنامه بتوان فاصله‌ها را برطرف کرد و رسیدن به نقطۀ مطلوب نیازمند آن است که از شعارزدگی در بحث اقتصاد دانش‌بنیان دور شویم.

ضرورت استفاده از ظرفیت و دانش بخش خصوصی و تشکل‌ها در تصویب نهایی برنامه هفتم توسعه

 

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران درباره اقتصاد دانش‌بنیان در برنامه هفتم توسعه، عنوان کرد: نیاز به جلسات کارشناسی برای چکش‌کاری برنامه توسعه هفتم وجود دارد و صفحه پرکردن منجر به تحقق اهداف نمی‌شود. باید از افراد متخصص در حوزه‌های مختلف به‌ویژه در بخش خصوصی و تشکل‌ها که توان علمی و فنی بالایی دارند بهره برده شود.

نایب‌رئیس کمیسیون احداث، خدمات فنی و مهندسی اتاق ایران ادامه داد: باید ارتباط بین قانون‍نویسان، تصمیم‍گیران و برنامه‍نویسان را با تشکل‌ها افزایش داد تا بتوان از فرآیندهای کارشناسی و عملیاتی استفاده کرد. کارآفرینی دانش‌بنیان می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. زمان ممکن است کم باشد، اما در این زمان کم هم می‌توان با گفتگو و انتقال تجربیات و اصلاح مشکلات گذشته نقص‌ها را برطرف کرد.

تولیدات دانش‌محور مالک قدرت اقتصادی

به گزارش آنا، اکنون شاهد عصر جدیدی از اقتصاد هستیم که در آن دانش منبع اصلی ثروت به حساب می‌آید و به‌عنوان یک منبع دائمی در اختیار بنگاه‌های اقتصادی قرار می‌گیرد. همچنین در کنار ایجاد ارزش افزوده باعث افزایش مزیت‌های رقابتی در فرایندهای گوناگون تولیدی و خدماتی می‌شود؛ پدیده‌ای که موجب شده دست‌یابی به اقتصاد دانش‌بنیان از الزامات و ضروریات بسیاری از کشورها در دنیا به حساب آید.

در آینده‌ای نه‌چندان دور این تولیدات دانش‌محور است که به‌عنوان مالک قدرت اقتصادی کشورها محسوب می‌شود که البته این خود نیازمند برنامه‌ریزی هدفمند و اتخاذ سیاست‌هایی درست در جهت ایجاد زیرساخت‌های مناسب است.

این امکان و قابلیت وجود دارد که با برطرف کردن ضعف‌های زیرساختی و بسترسازی‌های مناسبی همچون ایجاد محیط مناسب برای سرمایه‌گذاری‌ها و سیاست‌های حمایتی دولت و فراهم آوردن زیرساخت‌های فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات بتوان با ایجاد یک محیط مهیا و آماده زمینه را برای بروز خلاقیت‌ها و نوآوری‌ها فراهم آورد.

 

انتهای پیام/

منبع: آنا

کلیدواژه: دانش بنیان برنامه توسعه هفتم اقتصاد دانش بنیان شرکت دانش بنیان خدمات فنی و مهندسی اتاق ایران نایب رئیس کمیسیون احداث اقتصاد دانش بنیان دانش بنیانی هفتم توسعه بر اساس بخش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۰۲۱۶۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پیمایش چهارگانه ۲۶۲ هزار کیلومتر از سطح کشور در برنامه هفتم توسعه به روش ژئوفیزیک هوابرد

به گزارش گروه اقتصاد خبرگزاری علم و فناوری آنا از سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، رضا جدیدی اظهار داشت: پیشرفت ۴۰ درصدی برنامه تحول زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی کشور تا پایان سال جاری، اجرای ۴۰۰ پروژه حوزه‌های زمین‌شناسی و اجرای طرح تحول در بلوک «قم، مرکزی و اصفهان» و استان «یزد»، از جمله برنامه‌های این سازمان در سال جاری است.

وی گفت: برنامه ما برای توسعه اکتشاف در سال گذشته نزدیک‌به ۲ هزار میلیارد تومان بوده که از این میزان حدود ۶۰۰ میلیارد تومان به ما اختصاص داده شد که این عدد بسیار ناچیز است.

جدیدی بیان‌داشت: با توجه به نامگذاری سال ۱۴۰۳ از سوی رهبر معظم انقلاب به «جهش تولید با مشارکت مردم»، رئوس برنامه‌های ما در سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور که رویکرد تحولی و جهشی دارد، مشتمل بر برنامه‌های تحول زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی است که هدف کلی آن تسریع در روند تولید اطلاعات پایه زمین‌شناسی- اکتشافی و شناسایی ذخایر معدنی جدید در کشور است.

وی، این رویکرد را منجر به افزایش تولید و رونق بخش معدن کشور دانست و ادامه‌داد: اکتشاف حلقه آغازین فعالیت‌های بخش معدن است و طرح تحول زمین‌شناسی از آغاز دولت سیزدهم و در سال ۱۴۰۰ در حال اجراست.

تولید اطلاعات پایه در محیط‌های ساحلی و دریایی

این مقام مسئول افزود: علاوه بر اجرای عملیات چهارگانه زمین‌شناسی و اکتشافی، برنامه دیگری در حوزه زمین‌شناسی دریایی در دستور کار داریم که رویکرد اصلی آن شامل مواردی، چون توسعه زیرساخت‌های ساحلی و دریایی، تولید اطلاعات پایه و توسعه اقتصاد دریامحور است و طی آن قرار است نسبت به تولید اطلاعات پایه در محیط‌های ساحلی و دریایی اقدام شود.

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، فناوری و بودجه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با تاکید بر اینکه این برنامه از سال گذشته آغاز شده و در حال تکمیل آن هستیم، خاطرنشان‌کرد: در حوزه زمین‌شناسی دریایی، تولید اطلاعات رسوب‌شناسی، ژئوشیمیایی و آلاینده‌های زیست‌محیطی و ژئومورفولوژی را در دستور کار داریم که منجر به تحولی بسزا در حوزه توسعه دریا محور کشور خواهد شد.

وی اظهار داشت: در کنار اینها رویکرد جدید شناسایی و پیجویی منابع معدنی در محیط‌های ساحلی و دریایی را مورد توجه قرار داده‌ایم.

جدیدی اضافه‌کرد: برنامه تحول زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی کشور در دو سال و نیم گذشته دارای پیشرفت ۲۵ درصدی بوده است، به این معنا که به یک چهارم از اهداف خود در این طرح رسیده‌ایم و این میزان پیشرفت، عدد خوبی است و پیش‌بینی می‌شود روند جهش و بهره‌وری و افزایش تولید را با انتظار پیشرفت ۴۰ درصدی این طرح تا پایان سال جاری داشته باشیم.

برنامه‌های جدید سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در ۱۴۰۳

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، فناوری و بودجه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور از اجرای برنامه‌های جدید در این سازمان خبر داد و گفت: تقریبا ۴۰۰ پروژه در حال اجرا و جدید داریم که امیدواریم با پشتیبانی هدفمند و تخصیص مناسب منابع مالی و انسانی به اهداف خود نایل شویم.

وی، تکمیل طرح تحول زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی در آذربایجان غربی، بلوک «قم، مرکزی و اصفهان» و استان «یزد» را از دیگر برنامه‌های این سازمان دانست و یادآور شد: علاوه بر آن مراسم اختتامیه طرح تحول زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایرمعدنی را در استان کردستان داریم که طی آن قرار است کلیه اطلاعات آن ارائه شود.

این مسئول با بیان این‌که مراسم اختتامیه طرح تحول زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایرمعدنی استان کردستان تا پایان اردیبهشت سال جاری برگزار خواهد شد، افزود: پروژه استان کردستان از خرداد ماه ۱۴۰۱ آغاز شد و در بهمن ماه سال ۱۴۰۲ به پایان رسیده است.

جدیدی با اشاره به دستاورد‌های اجرای طرح تحول استان کردستان گفت: یکی از دستاورد‌های ما در این پروژه شناسایی و کشف ذخایر قابل توجه مواد معدنی فلزی مانند طلا، آهن و مس بوده که این ذخایر برای اولین بار در کشور شناسایی شدند و این دستاورد ما را در اجرای طرح تحول امیدوار کرده است.

خراسان‌رضوی و اصفهان، هدف دیگر طرح تحول زمین‌شناسی

وی از دیگر برنامه‌های مصوب این سازمان در سال ۱۴۰۳ را تهیه اطلاعات پایه در بلوک جدید استان خراسان‌رضوی در منطقه «بردسکن- سبزوار- کاشمر» عنوان کرد و افزود: در سال جدید بلوک «نائین» نیز مورد پیمایش قرار خواهد گرفت.

جدیدی اضافه کرد: با توجه به حجم عملیاتی که در سال ۱۴۰۳ آغاز کردیم، انتظار داریم پیشرفت طرح تحول بالغ بر ۴۰ درصد (افزایش ۱۵ درصدی پیشرفت) شود، ولی رسیدن به این میزان پیشرفت نیازمند پشتیبانی هدفمند در حوزه منابع مالی و انسانی است و نظام برنامه‌ریزی کشور و افزایش همراهی مسؤولان از این طرح ملی است.

جدیدی تاکید کرد: تولید اطلاعات نیاز کشور برای توسعه است، ضمن آنکه این اطلاعات برای حوزه‌های معدنکاری، عمران، مدیریت بحران، زیر ساخت و منشأیابی و پایش مخاطرات طبیعی زمین‌شناختی بسیار حیاتی است.

وی اضافه کرد: در دولت‌های قبلی روند تولید اطلاعات پایه آن طور که باید و شاید انتظارات کشور را برآورده نکرده است و یا تولید آنها با کندی رخ داده و ما سعی کردیم با اجرای طرح تحول، این نیاز را در زمان مناسب پاسخ دهیم.

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، فناوری و بودجه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور اضافه کرد: یکی از برنامه‌های مؤثری که سال جاری سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با همکاری مؤلفه‌های دولتی بخش معدنی وزارت صمت شامل ایمیدرو و معاونت معادن و فرآوری مواد در دستور کار دارد، ایجاد پایگاه جامع داده‌های علوم زمین کشور است.

وی با بیان اینکه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور نزدیک به دو دهه است که پایگاه ملی داده‌های علوم‌زمین را راه‌اندازی کرده، گفت: با توجه به تکلیف این سازمان در بند ۲ ماده ۴۸ برنامه هفتم پیشرفت در خصوص تجمیع و انتشار داده‌های اکتشاف و زمین‌شناسی کشور، برنامه‌ای را مبنی بر ایجاد پایگاه جامع علوم داده‌های زمین به تایید وزیر صمت رساندیم.

جدیدی اظهار کرد: این پایگاه در وزارت صمت ماهیت هیات امنایی دارد و هدف آن تجمیع اطلاعات زمین‌شناسی و اکتشافی کشور و انتشار آن برای متخصصان و سرمایه‌گذاران در این حوزه است و بر اساس آن هر اطلاعاتی که ما تولید می‌کنیم از جمله اطلاعاتی که در طرح تحول زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایرمعدنی کشور، در این پایگاه جامع بارگذاری خواهد شد.

وی تاکید کرد: تا پایان سال جاری این پایگاه به‌طور کامل مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و سعی خواهد شد در این زمینه اطلاع‌رسانی جامعی انجام دهیم.

جدیدی تاکید کرد: تزریق منابع مالی پیش شرط افزایش روند پیشرفت تولید اطلاعات پایه زمین‌شناسی و اجرای برنامه‌های اکتشاف حاکمیتی کشور است.

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، فناوری و بودجه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در خصوص اعتبارات این سازمان برای تولید اطلاعات پایه زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی افزود: اجرای طرح تحول زمین‌شناسی به منابع حقوق دولتی معادن وابسته است؛ با توجه به برنامه‌ای که هر ساله در کمیته مشترک راهبری توافقنامه سه جانبه بخش معدن اعلام می‌کنیم، در دو سال گذشته منابع متوسطی در اختیار ما قرار گرفت و تقریبا بین ۳۰ تا ۵۰ درصد منابع به ما تخصیص داده شد.

وی ادامه‌داد: کل اعتباراتی که برای طرح تحول و ژئوفیزیک هوایی در سال مالی ۱۴۰۲ دریافت شده حدود ۶۰۰ میلیارد تومان بوده و در سال مالی ۱۴۰۱ این میزان حدود ۳۲۰ میلیارد تومان بوده و این اعداد اصلا قابل مقایسه با ظرفیت‌های کشور در حوزه زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی نیست و سرمایه‌گذاری دولت در این زمینه ناچیز است.

جدیدی، با بیان اینکه ظرفیت‌های سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور از نظر نیرو‌های انسانی متخصص و تجهیزات فنی بسیار بیشتر از این میزان اعتبارات است، خاطرنشان کرد: برنامه ما برای توسعه اکتشاف در سال گذشته حدود ۲ هزار میلیارد تومان بوده که از این میزان حدود ۶۰۰ میلیارد تومان به ما اختصاص داده شد که این عدد بسیار ناچیز است.

وی ابراز امیدواری کرد که در سال جاری با برنامه‌های اجرایی در حوزه زمین‌شناسی و اکتشاف، از محل حقوق دولتی معادن، اعتبارات خوبی به این سازمان اختصاص داده شود تا بتوانیم رونق اکتشاف معدنی را در کشور شاهد باشیم.

انتهای پیام/